ابن هیثم، حسن(ح۳۴۵-۴۳۰ق)
(به لاتینی:الهاوزن=الحسن)
دانشمند مسلمان، برجسته ترین فیزیکدان دوره ی اسلامی. منجم، ریاضی دان، پزشک و از پژوهشگران برجسته ی زاده ی بصره. در جوانی به مصر رفت. نویسنده ی کتاب المناظر است که به لاتین ترجمه شد و در اروپا تأثیری عمیق برجا گذاشت. این کتاب قرن ها جامع ترین و معتبرترین رساله ی نورشناسی در شرق وغرب به شمار می رفت.
در زمینه ی نورشناسی و پیشبرد این علم سهم فراوانی داشت و نگرش یونانی هرو و بطلمیوس را رد کرد. طبق نگرش یونانی، در عمل بینایی، پرتوهای نور از چشم خارج می شوند و از اجسام مورد مشاهده باز می تابند.
ابن هیثم این اصل را مطرح ساخت که پرتو های نور از آتش یا خورشید سرچشمه می گیرند، با اجسام برخورد می کنند و سپس به درون چشم باز می تابند. او پس از مطالعه ی عدسی ها و آینه ها به این نتیجه رسید که توانایی عدسی در متمرکز کردن نور از انحنای آن حاصل می شود. شکست نور در عدسی و بازتاب آن از آینه را اندازه گیری و نورشناسی هندسی تشکیل تشکیل تصویر در آینه های کروی و شلجمی را عرضه کرد. اتاق تاریک (تاریک خانه) را ساخت و کوشید علت پیدایش رنگین کمان را توضیح دهد. هم چنین به این نکته پی برد که رنگین کمان در جو زمین تشکیل می شود و فاصله ی آن را از سطح زمین حدود حدود پانزده کیلومتر برآورد کرد. ابن هیثم کوشید تا علت لوچی را توضیح دهد و درباره ی بزرگ تر دیده شدن اندازه ی ظاهری خورشید و ماه در نزدیکی افق توضیحاتی داد. نزدیک به ۱۰۰اثردر زمینه ی های گوناگون علمی به او نسبت داده اند.اما بسیاری از آن ها از بین رفته اند.